In ons kerkblad Op ‘e Hichte wordt regelmatig een column geschreven. In mei was dit door Rudi Wijbrandi.

De gereformeerde Koepelkerk in Leeuwarden: zolang ik bij mijn ouders woonde, ging ik hier elke zondag twee keer met hen naar toe. Ik herinner me nog dat ik als jong kind vooral aandacht had voor de pepermuntjes die mijn ouders meenamen. Zij waren niet alleen op zondag maar de hele week gereformeerd: hun sociale leven speelde zich helemaal binnen de gereformeerde kring af. Zelfs de boodschappen werden bij winkeliers uit eigen kring gedaan.

Men voelde niet de noodzaak het eigen kringetje te verlaten. Gereformeerden waren lid van de Anti Revolutionaire Partij. Mijn ouders en hun gereformeerde vrienden waren lid van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Veel mensen vonden gereformeerden rechtlijnig en weinig verdraag­zaam. Buitenstaanders vonden hen waarschijnlijk te stijf of te degelijk? Toen een gereformeerde kennis van mijn ouders stierf, vond ik in de overlijdensadvertentie die mijn moeder had bewaard: Wij zijn zondaars. Gereformeerden wezen ook geregeld met hun vinger omhoog. Daar heb ik ook wel eens last van.

Wij woonden in de jaren 50, 60 in de Vredeman de Vriesstraat in Leeuwarden. Het was een lange straat dicht bij de Koepelkerk waar veel predikanten woonden: de dominees Oomkes, Hengeveld en Gerritsen in onze straat en om de hoek in de Alma Tademastraat woonde ds. Van Rijn en later ds. Van Breugel. Daar weer om de hoek, aan de Emmakade woonde ds. Hagen, naast het huis waar de jonge Sándor Weerstra met zijn ouders woonde. Ik denk dat oudere ex-Leeuwarders die deze column lezen zich deze predikanten nog goed voor de geest kunnen halen.

Jannie Lindeman en ik kunnen ons nog goed herinneren dat het geregeld gebeurde dat ds. Oomkes in de door veel jongelui bezochte 5-uursdiensten in de Koepelkerk luidruchtige jeugd tot kalmte maande: “Als jullie je mond houden, kan ik verder met de preek en zijn we op tijd klaar.” En dan te bedenken dat er soms ook nog een ouderling tussen de rumoerige jeugd zat!

Er is maar één PKN maar gereformeerden waren en zijn er in vele soorten. Mijn ouders waren gereformeerd synodaal. Frieda’s ouders waren christelijk gereformeerd. In Wirdum wonen nu ook gereformeerd-vrijgemaakten, christelijk-gereformeerden en misschien ook nog wel hersteld gereformeerden of voortgezet gereformeerden. Eén ding hebben gereformeerden gemeenschappelijk en dat is hun strijdbaarheid. Ze stonden vooraan in het verzet tegen de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog. In mijn jeugd zagen gereformeerden het leven als een strijd tegen verkeerde dingen en verleidingen. Een voorbeeld? Op zondag mocht mijn moeder wel borduren (was ontspanning) maar niet breien (was werken). Schaatsen of een ijsje kopen was uit den boze op de dag des Heeren.

Helaas bestreden gereformeerden elkaar zo vaak dat er kerkscheuringen kwamen, zelfs in de Tweede Wereldoorlog (1944). Vandaar de vele soorten gereformeerde kerken. In de ene mogen vrouwen bij voorbeeld niet op de preekstoel, in de andere misschien niet in de kerkenraad. In mijn jeugd waren er in onze kerk geen vrouwelijke kerkenraadsleden en al helemaal geen vrouwelijke predikanten. Toen wij in 1976 in Wirdum kwamen wonen was er een mannelijke predikant: ds. De Ruiter. Daarna kwam het echtpaar Van de Beld-Van Keulen. Vervolgens kwamen de vrouwen opzetten: Wolters, Smit en De Boer-Romkema, slechts onderbroken door ds. Hinne Wagenaar. En onze kerkenraad bestaat nu voor (ruim?) de helft uit vrouwen.

Inmiddels noem ik mezelf niet meer gereformeerd maar protestant of nog liever christelijk, want ik houd ook van de rituelen in de rooms-katholieke kerk. Ik noem mezelf wel eens gereformeerd katholiek, hoewel in de katholieke kerk de vrouw nog steeds een ondergeschikte rol heeft. De op 9 april overleden dichter en theoloog Huub Oosterhuis was belangrijk voor zowel protestanten als katholieken. Zijn teksten worden in beide kerken gebruikt. Ik denk dan ook dat we in navolging van Huub Oosterhuis anno nu meer moeten kijken naar overeenkomsten dan naar verschillen tussen kerkgenootschappen.

Rudi Wijbrandi